«Իսկ ո՞վ է ասել, որ մենք ծանոթ չենք արևմտյան, հնդկական, չինական տեխնոլոգիաներին»

Մինչ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը զայրանում է, թե ինչու են օտար երկրների ղեկավարները շնորհավորում Սերժ Սարգսյանին, Հայաստանում զարմանում են, որ Ազգային անվտանգության խորհրդի անդամ Գագիկ Ծառուկյանը չի շնորհավորում Սարգսյանին: Չէ՞ որ ԱԱԽ-ն իշխանական կառույց է, իսկ դրա անդամը, ըստ էության, իշխանության «մարդն» է: Մեզ հետ զրույցում ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության անդամ և ՀՀԿ փոխնախագահ ՌԱԶՄԻԿ ԶՈՀՐԱԲՅԱՆԸ այս փաստին իր բացատրությունն ունի:

-Շնորհավորելը ցանկացած քաղաքական գործչի անձնական խնդիրն է, բայց եթե ԱԱԽ-ի անդամ է, պետք է այդպես լիներ,- ասաց պարոն Զոհրաբյանը:- Իրենից բացի, քաղաքական այլ ուժեր ևս չեն շնորհավորել, կարծում եմ, ուզում է տեղավորվել նրանց շարքում: Այնպես որ, ինքը հայտնվում է «ընդդիմադիր» չշնորհավորողների շարքում: Չկա մի այլընտրանքային ցուցակ, որ այնտեղ ուզեն մտնել:
-Այս պարագայում առավել ազնի՞վ չէ, որ հրաժարվի ԱԱԽ անդամի իր կարգավիճակից:
-Հիմա իրենք ո՛չ կոալիցիայի մաս են, ո՛չ պորտֆելներ են կրում, դրա համար էլ, երևի թե, չեն շնորհավորում:
-ՀՀԿ-ն, այդուհանդերձ, չի նեղվո՞ւմ, որ Ծառուկյանը չի շնորհավորում:
-Ճիշտն ասած, եթե այս մասին ինձ չհիշեցնեիք, ես չէի էլ հիշի: Մարդիկ էլ կան` շնորհավորողներին են քննադատում, կրկեսի պատմություն է: Կամ քո քաշն այդ ինչքա՞ն է հերիքում, որ ԱՄՆ-ի նախագահին նախատես ու ասես` հետ վերցրու շնորհավորանքդ, շտապել ես: Սա այդ քաղաքական գործչին մի քանի կատեգորիա ներքև է իջեցնում, նման բան չի լինում: Ինչո՞ւ ես քննադատում, չես ուզում շնորհավորել, դա քո խնդիրն է: Նույնն էլ Ծառուկյանի պարագայում, չի շնորհավորում, թող չշնորհավորի, դրանից մենք վատ չենք զգում: Չնայած մենք իրենց հետ ճանապարհ ենք անցել, կոալիցիոն գործընկերներ ենք եղել, միասին ծրագրեր ենք իրականացրել, կարելի է ասել նաև` միասին կերել-խմել ենք: Հաշվի առնելով սա, և որ այսօր մեզ հետ չեն, չեմ ուզում ծայրահեղ քննադատել: Իրենց անձնական խնդիրն է, թող իրենք կողմնորոշվեն:
-Նախագահական ընտրությունների ժամանակ այն բոլոր ուժերը, որոնք բոյկոտեցին կամ չեզոք կեցվածք որդեգրեցին, Երևանի ավագանու ընտրություններում բավականին ակտիվացել են: Երևանն էլ մի փոքր Հայաստան է, ընտրությունն էլ կրկին կազմակերպում է իշխանական նույն ուժը: Հիմա ի՞նչ փոխվեց, որ բոլորը որոշեցին խաղի մեջ մտնել:
-Ավագանու ընտրություններն այլ մակարդակի վրա են, այնքան սուր քաղաքականացված չեն, ինչպես նախագահական կամ խորհրդարանական ընտրությունները: Բայց քանի որ կուսակցական ցուցակներով է ընտրությունը լինում, դա քաղաքականացված է, որքան էլ հակառակը պնդեն: Հիմա իրավիճակ է փոխվել: Րաֆֆի Հովհաննիսյանը 37 % ձայն է հավաքել ու դեռ ասում է` սա քիչ է, ավելին է եղել: Կա ԲՀԿ-ի գործոնը, որը ԱԺ ընտրություններում 30% ձայն ունեցավ, բայց չմասնակցեց նախագահի ընտրություններին, ու պարզ չէ, թե այդ ձայներն ուր գնացին` ա՞ջ, ձա՞խ, թե՞ տեղում մնացին: Այս ընտրությունը ևս մեկ ապացույց է լինելու, թե ով քանի տոկոս ուներ այն ժամանակ, ու հիմա այն ում մոտ է: ԲՀԿ-ն պիտի ապացուցի, որ իր ունեցած 30%-ը հիմա էլ ունի: Այս երկու քաղաքական ուժերն ուզում են ապացուցել, թե ումն է 37 % ձայնը: Եթե ԲՀԿ-ն ստանա այդքան քվե, պարզ է, որ դա նրանն է, ու չմասնակցելով ընտրություններին, դրանք «հոսեցին» այլ կողմ: Րաֆֆի Հովհաննիսյանն էլ այս առումով խեղճացել է, որովհետև եթե առանձին մասնակցեն, շուտով կերևա, թե ինչ տոկոս ունի նա` հի՞նգ, վե՞ց, թե՞ յոթ: Քանի որ այս ընտրություններում մայրաքաղաքի ղեկավարության հարցն է, յուրաքանչյուր ուժ ուզում է իր ազդեցությունն ունենալ Երևանի զարգացման գործում: ՀՅԴ-ն է հայտարարում մասնակցության մասին, որոշակիորեն նաև ՀԱԿ-ը, այսինքն, ԱԺ-ում ներկայացված բոլոր ուժերն էլ ցանկանում են մասնակցել ավագանու ընտրություններին: Լակմուսի թղթի նման պարզ կերևա, ով ինչքան ձայն ուներ ու հիմա ունի: Վստահ եմ, որ մենք մշտապես առաջին տեղում ենք լինելու: Մի կողմ թողնելով Տարոն Մարգարյանի աշխատանքը, բարձր վարկանիշը, նաև ՀՀԿ-ին են վստահում: Չմոռանանք` Երվանդ Զախարյանից սկսած Երևանը բարեկարգում, բարեփոխում է ՀՀԿ-ն, այսինքն, մենք անընդհատ աշխատում ենք քաղաքի համար, ու մեզ են ձայն տալիս: Մեր դիրքերն ամուր են, իսկ Տարոն Մարգարյանը և՛ «Գելափի», և՛ Ադիբեկյանի հարցումներով պիկում է:
-Քաղաքական որոշ ուժերի ցուցակները, գոնե առաջին եռյակների մասով, հայտնի են: ԲՀԿ-ն ներկայացվելու է Վարդան Օսկանյանի դեմքով: Նա ՀՀԿ-ի համար լո՞ւրջ մրցակից է:
-Մենք փորձում ենք մեր ցուցակով հասարակության մանրակերտը ներկայացնել, ասել է` տարբեր շերտերից ներկայացուցիչներ պետք է լինեն, որպեսզի Երևանը կառավարվի հասարակության կողմից: Երևանը բոլորինս է: Եթե դիտարկում ենք քաղաքը կառուցելու, բարեկարգելու առումով, Տարոն Մարգարյանը մեծ փորձ ունի` սկսած Ավանի թաղապետությունից մինչև հիմա: Օսկանյանին Տարոնի հետ չեն կարող համեմատել: Նա էլ այն անձն է, ով տասը տարի արտաքին հարաբերությունների ոլորտում է եղել: Պարզ է, որ Տարոնը արտաքին ոլորտում չի եղել ու այդ ոլորտին լավ չի տիրապետում, և հակառակը` Օսկանյանը քաղաքին չի «տիրապետում»: Օսկանյանին իրենք ներկայացնում են որպես վարկանիշային անձ, ով քաղաքականությունում է եղել, խնդիրներ է լուծել: Ի վերջո, հասարակությունն այնպիսի մարդ է ուզում տեսնել քաղաքապետի պաշտոնում, ով շատ արագ կարող է խնդիրները լուծել, ոչ թե մի երկու տարի պարապի, նոր հասկանա խնդիրների էությունը: Նաև պիտի մի քիչ էլ «սիրտդ կպնի» գործին, ոչ թե նշանակեցին` անես, այսինքն, պիտի սիրես աշխատանքդ: Տարոնը սիրում է իր գործը:
-Տեսակետ կա, որ ՀՀԿ-ի հույսն ընդդիմության չմիավորվելն է: Եթե ընդդիմությունը միավորվի, ՀՀԿ-ն կպարտվի՞:
-Երբ միավորվեն, մենք էլ կփորձենք էլ ավելի ուժեղանալ: Թող միավորվեն, բայց դա չլինի զուտ հաղթանակի համար, որ հետո չկարողանան միասին աշխատել ու վերածվեն հայտնի առակի հերոսներին` կարապ, խեցգետին, գայլաձուկ: Եթե միավորվում են, գոնե գաղափարական, ծրագրային դրույթներով մոտ լինեն: Թող հաղթեն, եթե հասարակությունը նրանց ձայն է տալիս: Միշտ հասարակությունն է ծնում թե՛ լավին, թե՛ վատին, թե՛ այլընտրանքին: Պետք չէ ժողովրդին երկու մասի բաժանել` հրապարակի մարդիկ և «հանրապետականի» ժողովուրդ: Ճիշտ չէ նաև, որ ասում են` հասարակությունն այն է, որ հրապարակում բողոքում է, իսկ ով ՀՀԿ-ի թեկնածուին է ձայն տվել, հասարակություն չէ: Հասարակությունն ամբողջն է` և՛ նա է, և՛ սա է, և՛ պասիվ մասն է, որ ոչ մի բանի չի ուզում մասնակցել:
-Անդրադառնանք «հրապարակի ժողովրդին». նրանց լիդերը հայտարարել է, որ «իր դիակի վրայով» կարող է Սերժ Սարգսյանը նախագահ հռչակվել:
-Երբ առաջին շաբաթվա և այսօրվա ելույթներն ենք համեմատում, լրիվ իրար հակասող են: Կարծես նույն շարժման բաղադրիչները չլինեն: Ի՞նչ է նշանակում` իմ դիակի վրա, սա վերջնագիր է: Խոսում է ժողովրդավարության ստեղծման մասին, ի՞նչ է, դա մինչև ապրիլի ինն է լինելու: Սա բարոյական առումով էլ նորմալ հնարավոր չէ համարել: Ճիշտ է, սա «մարտի 1» չէ, բայց հոգեբանությունը, կարծես, այդպիսին է` ընդհարում ստեղծել, ինքնահրկիզվել, երեսուն օր հացադուլի նստել: Կարծում եմ, այս ամենն այնքան էլ կապված չէ իշխանությունների հետ: ԲՀԿ-ն հայտարարեց, որ իր առանցքի շուրջը պետք է համախմբումը լինի, այսինքն, ասաց, եղբայր, ես իմ ձայները տանում եմ, չբարիշեցինք: Հովհաննիսյանը հասկացավ, որ իր տոկոսները վտանգված են, ուստի գնաց ծայրահեղ միջոցների: Սա այնքան էլ մեզ հետ կապված չէ, այլ իրար հետ չբարիշելու: Պատկերացրեք` 37 % ունեցող ուժը մայիսին հայտնաբերում է, որ ընդամենը վեց տոկոս ունի: Դրանից հետո էլ ի՞նչ կոչ պիտի անի: Հաղթիր ու ապացուցիր, որ իրոք այդքան ձայն ունես ու հետևում ես թողնում ՀՀԿ-ին, ԲՀԿ-ին:
-Ի՞նչ է հետևելու Երևանի ավագանու ընտրություններին, երբ, ինչպես Դուք եք նշում, բոլորը կունենան իրենց հասանելիքը, այնքան ձայն, որքան իրականում ունեն:
-Մեր պես երկրներում մշտապես ընտրություններից հետո կեղծված ընտրությունների մասին խոսակցությունները լինում են, որոնք կշարունակվեն դեռ երկար ժամանակ: Մեր տարածաշրջանն այնպիսին է, որ մենք միշտ լարված վիճակում ենք, քանի որ Ադրբեջանն ամեն պահի կարող է սրել իրավիճակը: Հիմա էլ նաև ներսից են լարում: Այս պարագայում ցանկացած պետություն գնում է նախ անվտանգության համակարգերի ուժեղացման: Րաֆֆին լավ կանի ոչ միայն իրավունքներից, ազատություններից խոսի, այլև իր երկրի ճակատագրից, որը սահմանում ամեն վայրկյան կարող է խախտվել: Գոնե ներքուստ պիտի հասկանալ, որ պետք չէ լարում ստեղծել, ջուր լցնել Ադրբեջանի ջրաղացին:
-Լարումը բացառելու համար գուցե արժե՞, որ Սերժ Սարգսյանը գնա հանդիպելու Հովհաննիսյանի հետ Ազատության հրապարակում:
-Թեման չենք քննարկել` գնա՞ Սերժ Սարգսյանը, թե՞ ոչ: Կարող եմ հայտնել զուտ անձնական կարծիք: Երբ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը կընդունի ընտրությունների արդյունքները, կվերացնի Ազատության հրապարակի արհեստական աժիոտաժը, գուցե Սերժ Սարգսյանը գնա Ազատության հրապարակ, նրա հետ ճեմի, զրուցի: Ի՞նչ է եղել, որ: Այլ բան, որ նախագահը միշտ երկխոսության կոչ է անում, պատրաստ է լսելու նրանց փաստարկները, գնալու որոշակի զիջումների: Բայց կանչել հրապարակ, այսինքն, դու այնքան ուժ ունես, որ նախագահին հրավիրում ես ու պարտադրում ես քո հաղթանա՞կը: Սա ոչ հասուն քաղաքական գործչի պահվածք է: Լոզունգային ելույթների ու պահանջների ժամանակը չէ, ի վերջո, սա կայացած պետություն է: Հիմա հաղթանակած նախագահին, գերագույն գլխավոր հրամանատարին, ով աշխարհի կողմից ընդունված է, պարտադրում ես, թե արի էս մի քանի կիթառ նվագողների մոտ ասա, որ պարտվել ես: Մանկական խաղերի է նման այս ամենը: Եթե մանկապարտեզում կամ դպրոցում լինեինք, գուցե այս ամենն ընդունվեր:
-Դուք «մանկական խաղեր» եք համարում, իսկ շատերը, այդ թվում` քաղաքագետները, արևմտյան տեխնոլոգիա:
-Ասել արևմտյան, ռուսական կամ եսիմինչական, միևնույն է, տեխնոլոգիան մնում է տեխնոլոգիա: Իսկ ո՞վ է ասել, որ մենք ծանոթ չենք արևմտյան, հնդկական, չինական տեխնոլոգիաներին: Մենք էլ ենք տեղյակ սոցիոհոգեբանություն գիտությանը, թե որ իրավիճակում հասարակությունն իրեն ինչպես է դրսևորում: Այդ տեխնոլոգիաները` «բարև», «ցտեսություն», «զադնի, սկոռոստ», ինչ էլ անես, եթե հասարակությունն իր մեջ համոզվածություն չունի, ոչ մի տեխնոլոգիա իր վրա ազդեցություն չի ունենա: Միշտ էլ կողմ եմ եղել քաղաքացիական հասարակության կայացմանը, բայց դա չպետք է լինի հինգերորդ շարասյուն, որ պետությունը տակից քանդի: Դե, փորձիր ԱՄՆ-ի պաշտպանական համակարգի առնչությամբ մի բան ասել, չեն թողի, որովհետև դեմոկրատիան` դեմոկրատիա, պաշտպանությունը` պաշտպանություն: Բա մե՞ր պաշտպանական համակարգը: Մենք էլ ընտրում ենք մի անձնավորության, որ կարող է արագ կողմնորոշվել պատերազմական իրավիճակում: Պատկերացնո՞ւմ եք, եթե Րաֆֆի Հովհաննիսյանին ընտրեինք գերագույն գլխավոր հրամանատար, ով պատերազմի ճանապարհն անգամ չի տեսել:

Զրույցը`
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ